Kilometre Dolandırıcılığı Nedir?
Kilometre dolandırıcılığı; aracın gerçek kullanım süresi ve yıpranmışlık oranını gizlemek için kilometre göstergesinin geri alınmasıdır. Örneğin 250.000 km’deki bir aracın kilometresi 120.000 km’ye düşürülerek daha az kullanılmış gibi gösterilir. Bu durum:
-
Araç değerini yapay şekilde yükseltir
-
Alıcının bakım masraflarını artırır
-
Motor, şanzıman gibi parçaların gerçek ömrünü saklar
Türkiye’de her yıl binlerce araçta bu yöntem uygulanmakta ve alıcılar mağduriyet yaşamaktadır.
Kilometre Düşürme Nasıl Yapılır?
Kilometre düşürme işlemi dijital cihazlarla yapılır. Özellikle OBD cihazları ile aracın ECU (beyin) sistemine bağlanılarak kilometre bilgisi kolaylıkla değiştirilebilir. Bazı araçlarda ise gösterge paneli sökülerek manuel müdahale yapılır. Bu işlem her ne kadar yasadışı olsa da, maliyeti düşük olduğu için bazı satıcılar tarafından tercih edilmektedir.
Kilometre Dolandırıcılığı Nasıl Anlaşılır?
İkinci el araç alırken kilometre dolandırıcılığına karşı dikkat etmeniz gereken başlıca noktalar şunlardır:
1. Ekspertiz Kontrolü Yaptırın
Kilometre sorgulaması için yetkili ekspertiz firmalarından detaylı rapor alın. Ekspertiz uzmanları, aracın motor, şanzıman, pedal ve koltuk yıpranmalarını inceleyerek kilometrenin uyumlu olup olmadığını tespit eder.
2. Araç Geçmişini Sorgulayın
-
Tramer (SBM) kaydı üzerinden araç kilometre bilgilerini kontrol edin.
-
Her muayene, sigorta, bakım girişinde kilometre sisteme kaydedilir.
-
TÜVTÜRK muayene raporlarında geçmiş kilometre bilgileri mevcuttur. Aracın son 3-4 muayene kaydı incelenmelidir.
3. Yetkili Servis Kayıtlarını İsteyin
Araç marka yetkili servislerinden bakım geçmişi ve kilometre bilgilerini talep edin. Eğer kilometre düşürülmüşse, bakım kayıtlarındaki eski bilgiler yeni kilometreyle örtüşmez.
4. Fiziksel Aşınma Belirtilerini Kontrol Edin
Kilometresi düşük gözüken bir araçta:
-
Direksiyon, vites topuzu, pedallar fazla aşınmışsa
-
Koltuk kumaşları yıpranmışsa
-
Direksiyon üzerindeki dikişler erimiş veya soyulmuşsa
bu araç büyük ihtimalle daha fazla kilometre yapmıştır. Ayrıca kaput altındaki plastik aksamlar, motor sesi ve genel yıpranmışlık durumu kilometre konusunda ipucu verir.
5. Şüpheli Fiyatlara Dikkat Edin
Kilometresi çok düşük ve yaşı yüksek araçlar, normal piyasa fiyatının çok üzerinde satılır. Bu tip ilanlarda kilometre dolandırıcılığı ihtimali yüksektir. Fiyat karşılaştırması yaparken aynı marka, model ve yaş grubundaki araçların kilometreleriyle karşılaştırın.
Kilometre Dolandırıcılığına Karşı Alınabilecek Hukuki Önlemler
Satış Sözleşmesine Kilometre Bilgisini Yazdırın
Aracı satın alırken noter satış sözleşmesine kilometre bilgisinin doğru yazıldığını kontrol edin. İleride sahtekarlık tespiti halinde hukuki işlem için bu kayıt delil olur.
Satış Sonrası Tespit Ederseniz Ne Yapmalısınız?
Eğer aracı aldıktan sonra kilometre düşürülmüş olduğunu öğrenirseniz:
-
Satıcıya noter ihtarnamesi gönderin.
-
Tüketici Hakem Heyeti’ne veya Mahkemeye başvurun.
-
Dolandırıcılık suç duyurusunda bulunabilirsiniz. Türk Ceza Kanunu’na göre araçta kilometre düşürme, nitelikli dolandırıcılık kapsamındadır ve cezai yaptırımı vardır.
Kilometre Dolandırıcılığından Korunmanın En Etkili Yolu
Araba alırken “Temiz, ekspertizsiz alınır” gibi vaatlere kesinlikle itibar etmeyin. Her zaman;
-
Bağımsız ekspertiz yaptırın
-
TÜVTÜRK ve SBM kayıtlarını inceleyin
-
Yetkili servis geçmişini kontrol edin
Eğer araçta kilometre düşürme tespit edilirse, bu araçtan uzak durmak en doğru karardır. Çünkü motor ve yürüyen aksam ömrü, kilometreye göre bakım ister. Sahte kilometreli araçlar kısa sürede yüksek masraflar çıkarır.
Türkiye’de Kilometre Dolandırıcılığı Oranı
Türkiye Sigorta Birliği (TSB) verilerine göre, ikinci el araçlarda kilometre düşürme oranı %15-20 arasındadır. Bu oran, her 5 araçtan 1’inin kilometre bilgilerinin gerçeği yansıtmadığını göstermektedir. Özellikle yüksek kilometreli ticari araçlar, dolandırıcılık riski taşıyan en büyük gruptur.
Kilometre Dolandırıcılığı Tespiti İçin Ek İpuçları
Aracın yağ değişim etiketini kontrol edin (kaput içi, motor kapağı üzerinde bulunur)
Lastiklerin üretim tarihine ve yıpranmasına bakın
Farlar ve stop lambalarının orijinalliğini kontrol edin
Direksiyon üzerinde hava yastığı kapağı aşınmaları
Araç beyni (ECU) üzerinden diagnostik cihazla detaylı km okuması yaptırın
Sonuç
İkinci el araç alımında kilometre dolandırıcılığı, hem maddi zarar hem de güvenlik riski oluşturur. Aracın değerini gerçek dışı gösteren bu işlem, alıcıyı yanıltmakla kalmaz; bakım, onarım ve performans problemleriyle de karşı karşıya bırakır. Bu nedenle araç almadan önce ekspertiz yaptırmak, geçmiş kayıtları incelemek ve detaylı sorgulama yapmak en önemli önlemdir.